Een jaar geleden fietste ik iedere dinsdag naar Tineke en haar hond Bodi. De twee hóórden bij elkaar: twee weelderige krullenkoppen in passende tinten beige-grijs. De kleine, brutale Terriër griste bij de minste gelegenheid de koek van je bord en was, als hij aansloeg, zéér moeilijk tot bedaren te brengen. Zelfs een buurthond die stukken groter was, sloeg jankend op de vlucht als Tineke er met Bodi aan kwam. Maar in de mand, voor op de fiets bij Tineke, zat Bodi kalm en onbewogen als de Boedda, zijn krullen wapperend in de wind.
Fietsen met Bodi – dat is wat Tineke het liefste deed. Maar Tineke had Alzheimer: “die rotziekte.” Ze raakte de weg kwijt. Haar familie schakelde mijn werkgever in en zodoende ging ik anderhalf jaar wekelijks met haar op pad. Bedankt, lieve belastingbetalers, dat jullie dit mogelijk maakten!
Tineke had haar zaakjes tot in de puntjes geregeld: euthanasieverklaring, gesprekken met drie verschillende artsen, zelfs video-opnames als bewijs. Ze wist als gepensioneerd wijkverpleegkundige hoe snel de ziekte kon gaan. Leven zonder besef van ik – dat was wat ze absoluut wilde voorkomen.
Over die euthanasie hadden we het nauwelijks, het eerste jaar. Toen ze niet langer kon fietsen, vaker. Haar zoon trok bij haar in, omdat ze in huis de weg kwijtraakte. Een liftknop zag ze aan voor sleutelgat. Maar wie ze was en wij waren, wist ze goed. Haar gevoelsleven was intact. Ze kon smikkelen van een taartje als was ze in de hemel. Haar regelmatige paniek liet zich snel sussen door een knuffel. Met een kalmerend woord smolt alle verwarring weg. “Ik geef mij over aan jou,” glimlachte ze dan.
Op een dag vroeg ze mij een kaart voor te lezen met een prachtige tekening erop. Het was een dankjewel voor het leven. Een liefdesverklaring aan haar zoon – “mijn alles” – en Bodi. “Maar het is goed zo.” Wie ze tegenkwam, mocht het lezen. In tegenwoordigheid van twee artsen hebben we afscheid van haar genomen. Schouder aan schouder rondom haar roze bed. Haar zoon half liggend naast haar.
Een paar dagen voor het afscheid maakten we een laatste fietstocht. Tineke met mij op een duofiets. Bodi voorop in de mand bij haar zoon. Een paar intimi erachter. Door haar geliefde Vondelpark fietsten we naar de tuin van een vriendin. Daar had ze in de stralende zon voor elk van ons een verbluffend raak en lief woord van dank. De volgende dag werd Bodi ziek. Een paar uur na Tineke’s dood, moest de dierenarts hem laten inslapen.
Haar zoon nam een foto van Tineke na afloop van de fietstocht. Ik brand er vaak een kaarsje bij. Volkomen ontspannen kijkt ze me aan. Zachte ogen. Vol liefde en overgave. Als ik twijfel aan mijzelf, trek ik mij daaraan op. Dan voel ik weer: liefde bestaat. Ook voor mij. Fijn dat je er voor me bent, Tineke. Ik heb het soms zo nodig.