Na een cursus van een paar maanden kreeg ik deze week mijn certificaat als metgezel (“caregiver”) van licht dementerende senioren bij Home instead Amsterdam. Ik ben nu dus “een broeder met een certificaat”. Daar ben ik blij mee: het is een van de leukste banen die ik in mijn leven had. Een prachtige manier ook om mijn spiritualiteit in de praktijk vorm te geven.
Home instead?
Home instead is een wereldwijde zorgonderneming met in elke stad kleinschalige franchise bedrijven. Die in Amsterdam is in handen van een echtpaar en hun zoon. Ze werken met zo’n 100 caregivers. Deze koppelen ze aan een senior met als doel de senior zo lang mogelijk thuis te laten wonen.
Een mooie constructie voor iedereen. De senior kan in de eigen, vertrouwde omgeving blijven. De familie en vrienden worden in hun mantelzorg ontlast. De caregiver wordt niet opgeslokt door een bureaucratisch systeem. En de overheid bespaart flink in de kosten: een plaats in een verzorgingshuis is vele malen duurder.
Heb ik wel genoeg liefde?
Het voornaamste doel van mijn klooster-experiment is om recht te doen aan de bewondering die ik voor het bestaan voel. Een bestaan waarvan niemand begrijpt hoe het is ontstaan en hoe lang het nog blijft voortduren. Als morgen de zwaartekracht ermee ophoudt, zijn we er geweest. En er is niets of niemand die we erop kunnen aanspreken.
Sinds ik de diepte van het bestaan heb ervaren, is het mij onmogelijk geworden om ‘zomaar’ aan het dagelijkse leven deel te nemen. Daarom neem ik geregeld afstand via een ritme van gebed of inkeer, en heb ik een kloosterstudio om mij af te zonderen. Maar afzondering alleen zou voor mijn gevoel niet kloppen.
In de korte tijd dat ik hier mag zijn, wil ik graag iets positiefs bijdragen. Een ‘broeder van het leven’ zijn. Een deeltijd baan als metgezel is daartoe bij uitstek geschikt. Je mag heel dichtbij mensen komen en proberen hun leefplezier te vergroten. Twee, drie uur lang ben ik bij ze voor een praatje, een wandeling, een gesprek. Samen zijn. Daar word ik ook nog voor betaald, zodat ik de huur van mijn kloosterstudio kan betalen.
De enige vraag die ik tevoren had: heb ik wel genoeg liefde? In woorden kun je gemakkelijk over liefde praten, maar om die in de praktijk ook te belichamen… ben ik niet te ongeduldig? Interesseert zo’n dementerende senior mij wel?
Wees gegroet Maria
Meteen al bij de eerste kennismaking met een klant werd ik op de proef gesteld. Bij Home instead ligt de nadruk op de “klik” tussen klant en caregiver. Van beide kanten. De klant kan jou als metgezel weigeren, maar zelf kun je ook aangeven dat dit contact je waarschijnlijk niet goed ligt.
Die eerste kennismaking leek wel een kosmische mismatch. Ik was samen met onze coördinator op bezoek bij een 89 jarige vrouw met Surinaamse wortels en haar dochter. Ze wantrouwde me en vond me nauwelijks een blik waardig. Ze beschuldigde haar dochter zelfs van overspel!
Inmiddels kom ik al weer maanden met veel plezier bij haar op bezoek. We praten vrij uit, van beide kanten, en gaan na een uurtje of wat naar beneden om op een bankje te zitten. Daar groeten we passerende bewoners, maken een praatje en ik haal bij het buurtcafé koekjes en een kop thee (allebei met een wolkje melk). Na een tijd staan we weer op. Omdat ze wankel is, geeft ze me meestal een hand. Hand in hand wandelen we dan naar de lift om eenmaal terug boven het eten op te warmen dat haar dochter voor ons heeft klaar gemaakt. Na afloop bidden we samen ‘wees gegroet Maria.’ We zwaaien elkaar vol genegenheid uit.
Ik had een jaar geleden niet gedacht dat ik op zo’n manier een broeder kan zijn. Graag zeg ik tegen het gehele bestaan of de creatieve kracht die er onder ligt: bedankt!